De smeltende gletsjers op West-Antarctica zijn reddeloos verloren. Volgens Amerikaanse onderzoekers is het smeltproces niet meer te stoppen. Daardoor stijgt mogelijk de zeespiegel met meer dan een meter.

De Thwaites gletsjer in West-Antarctica. Credit: NASA
De Thwaites gletsjer in West-Antarctica. Credit: NASA

De gletsjers op West-Antarctica lijken niet meer te stoppen met smelten. Ze zullen blijven smelten en uiteindelijk verdwijnen. Bovendien blijkt dat die gletsjers veel sneller smelten dan onderzoekers voorheen dachten. Ieder jaar komt net zoveel smeltwater van die gletsjers af als van heel Groenland. De zeespiegel stijgt met 1,2 meter als de gletsjers volledig smelten. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers, verbonden aan NASA en de universiteit van Californië, in het vakblad Geophysical Research Letters.

De onderzoekers baseren zich op drie factoren die bijdragen aan het smeltproces van de gletsjers in West-Antarctica, namelijk de helling van het terrein, de stroomsnelheid van het oceaanwater en het deel van de gletsjer dat op zee drijft.

‘Wat mensen allang vergeten zijn, staat nog geschreven in bomen’
LEES OOK

‘Wat mensen allang vergeten zijn, staat nog geschreven in bomen’

Met haar boomboor onderzoekt Valerie Trouet woudreuzen en reconstrueert ze wat die allemaal hebben meegemaakt.

Smeltende gletsjers

Het punt waar gletsjers niet meer rusten op land, maar in of op de zee drijven, heet de zogeheten grounding line. Uit eerdere metingen van NASA blijkt dat grounding lines in West-Antarctica zich steeds verder terugtrekken door de opwarmende oceaan. Het gevolg daarvan is dat de onderkant van een gletsjer smelt waardoor de gletsjer als het ware drijft op zee. Een groter oppervlak aan de onderkant van de gletsjer staat daardoor in contact met het warme oceaanwater dat met een hogere stroomsnelheid onder de gletsjer kan stromen. Daardoor smelt een gletsjer nog sneller. Die twee processen, terugtrekking van de grounding line en een verhoogde stroomsnelheid, stimuleren elkaar, waardoor een niet te stoppen kettingreactie ontstaat.

De gletsjers op het westelijke deel van de zuidpool verdwijnen uiteindelijk. Credit: NASA
De gletsjers op het westelijke deel van de Zuidpool verdwijnen uiteindelijk. Credit: NASA

Natuurlijke obstakels, zoals heuvels onder een gletsjer, kunnen het smeltwater afremmen zodat het weer bevriest. Van de zes onderzochte gletsjers op West-Antarctica bevatte slechts een daarvan natuurlijke obstakels. Die gletsjer smelt echter zo snel dat die obstakels niet genoeg weerstand bieden. Het gevolg is dat de gletsjer zich alsnog even snel terugtrekt als de andere vijf.

Hoe snel de gletsjers in het westelijke deel van Antarctica verdwijnen, kunnen de onderzoekers nog niet vaststellen. Volgens de meest gunstige schatting duurt het nog enkele eeuwen voordat de gletsjers volledig verdwijnen. In het ergste geval verdwijnen ze al de volgende eeuw. De stijgende zeespiegel kan grote gevolgen hebben voor kustplaatsen zoals overstromingen en stormvloeden.

Bekijk hieronder het filmpje over de grounding line:

Lees verder: