De eerste experimenten met menselijke proefpersonen hebben aangetoond dat een nieuw chlamydiavaccin veilig gebruikt kan worden. Het vaccin brengt een immuunreactie op gang tegen de bacteriën die de ziekte veroorzaken. Het wetenschappelijk team wil nu een grotere experiment uitvoeren om te achterhalen of het vaccin ook daadwerkelijk tegen besmetting beschermt.
Onderzoeksleider Sonya Abraham van Imperial College London koos voor een vaccin dat eerder in dieren is getest, waaronder muizen, cavia’s en primaten. Het medicijn, met de naam CTH522, is in feite een nagemaakte versie van een eiwit dat op chlamydiabacteriën zit. De aanwezigheid van het nep-eiwit zet het immuunsysteem ertoe de afweer tegen de bacteriën in gang te zetten. Abrahams team combineerde het eiwit met stoffen die de reactie van het immuunsysteem versterken.
Vijfendertig vrouwen van 19 tot 45 jaar kregen dan wel het vaccin met de hulpstoffen, dan wel een placebo toegediend. Gedurende vijf maanden kreeg elke proefpersoon drie injecties in de arm en twee behandelingen met een neusspray.
Kunnen gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.
Alle vrouwen die het vaccin kregen, vertoonden volgens de onderzoekers een immuunreactie. En hoewel de vrijwilligers wel enkele bijwerkingen meldden, waren die niets ernstiger dan de bijwerkingen van bestaande vaccins: een pijnlijke plek waar de injectie is gegeven, koorts en hoofdpijn.
Effectief werken
Het is nog te vroeg om te zeggen of het medicijn daadwerkelijk tegen besmetting met chlamydia zal beschermen. Het team treft momenteel voorbereidingen voor een grotere fase II-proef. Die zal helpen bepalen in welke dosis het vaccin effectief is. Ze willen een doseringsschema ontwikkelen dat overeenkomt met die van de HPV-vaccinatie, zodat de twee vaccins tegelijkertijd kunnen worden toegediend.
‘Hoewel klinische tests voor een chlamydiavaccin nog in de kinderschoenen staan, geeft dit experiment reden tot optimisme voor de toekomst’, schrijven Taylor Poston en Toni Darville van de University of North Carolina at Chapel Hill in een commentaar. ‘Een vaccin dat infectie kan voorkomen, zou een enorme impact hebben op de volksgezondheid en de economie.’
Miljoenen besmettingen
Als het inderdaad werkt, kan het vaccin een deel van de 131 miljoen jaarlijkse chlamydiabesmettingen wereldwijd verhinderen. En dat is slechts het aantal infecties waarvan we op de hoogte zijn – driekwart van de besmettingen gebeuren zonder symptomen, dus in werkelijkheid is het aantal vermoedelijk nog veel hoger.
Dit is een probleem omdat een op de zes besmette vrouwen andere ontstekingen of pelvic inflammatory disease (PID), een ontsteking aan het kleine bekken, krijgt. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid. Daarnaast lopen vrouwen die chlamydia krijgen terwijl ze zwanger zijn een hoger risico op een miskraam, doodgeboorte of een premature baby. En meer dan de helft baby’s met een besmette moeder is zelf ook besmet, wat hun een verhoogd risico geeft op longontsteking en bindvliesontsteking. Bij besmette mannen kunnen de testikels ontstoken raken.
Chlamydia kan gewoonlijk behandeld worden met een antibioticakuur. Ondanks de beschikbare behandeling en toegenomen screening tijdens bevolkingsonderzoeken, neemt het aantal chlamydiagevallen toe. De hoop is dat een vaccin het aantal infecties kan helpen terug te dringen.