Een mogelijk beslissende slag in de strijd tegen het zikavirus: onderzoekers hebben twee vaccins ontwikkeld die in ieder geval bij muizen en waarschijnlijk ook bij mensen veilig en effectief zijn.
Een internationaal onderzoeksteam heeft twee vaccins ontwikkeld die muizen binnen enkele weken volledig beschermen tegen het zikavirus. De onderzoekers verwachten dit jaar nog een vergelijkbaar vaccin voor mensen te testen. Ze publiceerden hun onderzoeksresultaten in Nature.
Het zikavirus verspreidde zich in 2015 op grote schaal onder mensen in Midden- en Zuid-Amerika. Besmetting veroorzaakt zikakoorts, een milde aandoening die doorgaans zonder behandeling over gaat.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Wanneer een zwangere vrouw echter geïnfecteerd raakt, kan dat resulteren in ernstige afwijkingen bij de foetus. Een voorbeeld daarvan is microcefalie: een aandoening waarbij de baby met een te kleine schedel ter wereld komt.
DNA-fragmenten
Vanwege dit gevaar riep de Wereldgezondheidsorganisatie de zikavirusuitbraak in 2016 uit tot internationale noodsituatie. Wetenschappers werden met grote haast aangezet tot het ontwikkelen van een veilig en effectief vaccin.
Onderzoekers van de Amerikaanse instituten WRAIR en BIDMC hebben nu een grote stap gezet richting zo’n vaccin. Ze testten met succes twee soorten vaccins op muizen. Het ene vaccin bestond uit DNA-fragmenten van een zikavirusstam die kortgeleden in Brazilië actief was. Het andere vaccin bevatte een inactieve variant van een zikavirus dat in Puerto Rico rondwaarde.
Flavivirussen
De onderzoekers injecteerden de muizen eenmalig met een van beide vaccins. Vier weken later stelden ze de knaagdieren bloot aan een zikavirusstam die bij andere muizen tot dezelfde geboorteafwijkingen als bij mensen had geleid. Zowel het DNA-vaccin als het inactief-virusvaccin beschermde de muizen volledig tegen zika. Ook acht weken na de vaccinatie bleek het virus zich in geen enkele muis te vermenigvuldigen.
De twee typen vaccins worden momenteel al met succes toegepast bij mensen die besmet zijn met andere virussen uit dezelfde familie, zoals het Westnijlvirus en het denguevirus. Omdat ook het zikavirus tot de familie der flavivirussen behoort, zijn de onderzoekers optimistisch over de ontwikkeling van een zikavaccin voor mensen. Het WRAIR verwacht later dit jaar de eerste klinische trials onder mensen te gaan uitvoeren.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Meer lezen: