In comateuze sterrenstelsels ontstaan geen nieuwe sterren meer. Maar als twee clusters op elkaar botsen, worden deze ingeslapen stelsels op ruwe wijze wakker geschud.
Comateuze sterrenstelsels kunnen in één klap tot leven komen. Als clusters van sterrenstelsels op elkaar botsen, ontstaat namelijk een schokgolf die zo sterk is dat stervorming in ingeslapen stelsels opnieuw op gang komt. Astronomen van onder andere de Universiteit Leiden publiceerden de bruuske reanimatietechniek in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Bij een botsing van clusters komt veel energie vrij in de vorm van een tsunamiachtige schokgolf. Tot dusver was onduidelijk wat voor invloed die schokgolf heeft op de afzonderlijke sterrenstelsels binnen de clusters.
Heino Falcke fotografeerde als eerste een zwart gat: ‘Nog mooier dan ik al die tijd had verwacht’
Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie, maakte in 2019 de eerste foto van een zwart gat. Op dit moment doet hij onderzoek n ...
Worstvormige structuur
De astronomen bestudeerden een samensmelting van twee clusters die bekend staat als The Sausage, vanwege de worstvormige structuur van de schokgolf die tijdens de botsing is ontstaan. Ze ontdekten dat de schokgolf voorheen inactieve stelsels in een razend tempo nieuwe sterren laat vormen.
‘Alsof je met een lepeltje melk door de koffie roert,’ zegt astronoom Andra Stroe van de Universiteit Leiden, hoofd van het onderzoeksteam. ‘De schok van het samensmelten levert een wervelwind op in het galactische gas. Dat zorgt voor een instorting die uiteindelijk leidt tot de vorming van dichte, koude gaswolken waar stervorming plaatsvindt.’
De opleving van de sterrenstelsels is wel van korte duur. De sterren die dankzij de schokgolf ontstaan zijn zo zwaar dat ze al na een paar miljoen jaar exploderen. Bij dergelijke supernova-explosies verliezen de stelsels veel gas, waardoor ze geen nieuwe sterren meer kunnen vormen en opnieuw in een coma geraken.
In vervolgonderzoek gaan de astronomen andere samensmeltingen van clusters bestuderen. Daarmee willen ze achterhalen onder welke omstandigheden een dergelijke reanimatie van sterrenstelsels precies plaatsvindt.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook: