LEIDEN (NL) – Magnetische veldlijnen die door een supergeleider heen prikken, vormen wervels die gaan bewegen zodra er stroom loopt. Die bewegende wervels zijn nu gefilmd.


Magneetvelden kunnen door een bepaald type supergeleider heen prikken. De veldlijnen lopen in bundels door het supergeleidende materiaal. Om de bundels veldlijnen lopen supergeleidende wervelstromen, de vortices (zie ook N&T 1999, 2). Als er een elektrische stroom door de supergeleider loopt, gaan de vortices bewegen. Daarbij gebruiken ze energie, waardoor de supergeleiding ophoudt.

Inmiddels kunnen de onderzoekers filmpjes maken van de bewegende wervels, zoals op 17 juni in Nature stond. Een scanningtunnelingmicroscoop (STM) tast met een naaldje het oppervlak van de supergeleider af. Een stroom loopt van het naaldje naar de geleider. De hoogte van het naaldje verandert als het een vortexkern doorkruist, hetgeen een beeld oplevert. De STM maakt snel achter elkaar foto’s van de wervels. Ze plaatsen deze achter elkaar en zo ontstaat een bewegend filmpje. De filmpjes zijn te zien op internet.

RL