Cambridge, Mass. (VS) – Een receptor die in de hersenen van belang is voor leren en herinneren, speelt waarschijnlijk een sleutelrol bij de foetale ontwikkeling van de ademhalingswegen.


Enkele jaren geleden ontwikkelde Susumu Tonegawa, Nobelprijswinnaar en hoogleraar biologie aan Harvard, een muizenstam die een belangrijk onderdeel van de NMDA-receptor missen. NMDA (N-methyl-D-aspartaat) is een chemische boodschapper in de hersenen. Zenuwcellen communiceren met elkaar via allerlei chemische boodschappers. NMDA vervult een belangrijke boodschapperrol in dat deel van de hersenen waarmee we onthouden en leren. De mutante muizen stierven helaas snel na de geboorte. Tonegawa loste dat probleem later op door de NMDA-receptor alleen uit te schakelen in dat deel van de hersenen waar het geheugen is gelokaliseerd.
Dr Chi-Sang Poon bleef zich afvragen waarom die NMDA-receptormutanten zo snel stierven. Tenslotte ontdekte hij met zijn collega's dat het gebrek aan NMDA-receptoren tijdens de prenatale ontwikkeling leidt tot de fatale ademhalingsproblemen. Het receptorgebrek veranderde de zenuwactiviteit in de hersenstam, een deel van de hersenen dat basale processen zoals de ademhaling regelt. Voorzichtig vergelijkt Poon de symptomen van de muizen met de ademhalingsproblemen bij te vroeg geboren babies en bij wiegendood. Poon: “Voor de eerste maal is hiermee een aanwijzing gevonden dat de prenatale ontwikkeling van hersendelen die vitale functies regelen, afhankelijk is van de activiteit van de NMDA-receptor.”
Voor zwangere vrouwen levert Poons ontdekking een extra aansporing om zich te onthouden van bepaalde genotmiddelen, medicijnen en drugs. Alcohol, PCP en diverse pijnstillers hebben namelijk invloed op de NMDA-receptor.

Erick Vermeulen