De Europese Commissie geeft een steun van 1,2 miljoen euro aan het Human Epigenome Project. Dit project moet de Europese rol aan het front van het genetisch onderzoek waarborgen en nieuwe inzichten in de menselijke genetica opleveren.Centraal in het Human Epigenome Consortium staat de organisatie Epigenomics. Die werkt samen met het Sanger Centre in Groot-Brittanië, het Centre National de Génotypage in Frankrijk, het Duitse Krebsforschungszentrum, de Technische Universität Berlin en het Max-Planck-instituut voor moleculaire genetica. Het idee is om verder (epi in het Grieks) te kijken dan de bijna afgeronde vaststelling van de basenvolgorde in het DNA.
Epigenetica kijkt bijvoorbeeld naar de factoren die de ene cel in een lichaam anders maken dan een andere cel, al bevatten beide hetzelfde DNA. Dit vakgebied onderzoekt de mechanismen die zorgen voor de celdifferentiatie. De meest bekende epigenetische factor is DNA-methylering. De menselijke erfelijke code bestaat uit meer dan drie miljard basenparen van adenine, thymine, cytosine en guanine. Cytosine komt ook wel gemethyleerd voor in het DNA. Met het methyleren van cytosine in een cel schakelt een cel genen in- en uit. Het patroon van gemethyleerd cytosine in het erfelijk materiaal van een bepaalde cel, komt voort uit al die processen die de ontwikkeling van de cel hebben gestuurd.
Vooruitgang voor iedere burger
Instituten verbonden aan het Human Epigenome Project brengen de DNA-methyleringspatronen van het gehele menselijke genoom in kaart. Dit project bouwt voort op het Human Genome Project (HUGO) dat zich nu in de laatste fase bevindt. Eurocommisaris voor onderzoek Philippe Busquin: “Dit is een van de diverse initiatieven die de Commissie de komende maanden zal nemen op het gebied van post-genomisch onderzoek. Dit onderzoeksgebied is zeer belangrijk omdat vooruitgang daarin zich zal vertalen in concrete vooruitgang voor iedere burger. Het is ook een vakgebied waarin – dankzij de Europese onderzoeksstrategieën – de Europese wetenschap duidelijke voordelen heeft”.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Stephen Beck van het Sanger Centre in Cambridge (GBr.): “Nu het sequencen van het menselijk genoom zowat af is, blijven vele fundamentele vragen over de genetische mechanismen van leven onbeantwoord. De technologie die Epigenomics heeft ontwikkeld voor het opsporen van gemethyleerd DNA kan zeer belangrijk blijken bij het ophelderen van belangrijke biologische informatie.” Epigenomics wil met nieuwe technieken kunnen aangeven welke genen wel of niet dankzij methylering zijn geblokkeerd. Een digitale weergave van een DNA-methyleringspatroon beschrijft dan of een cel wel of niet gezond is. Uiteindelijk moet dergelijke informatie de basis vormen voor medicijnen toegesneden op een patiënt.
