Aanstaande donderdag (19 juni 2014) wordt in de Noord-Chileense Atacamawoestijn een deel van de top van Cerro Armazones geblazen, ter voorbereiding van de bouw van de toekomstige European Extremely Large telescoop, de E-ELT. In dit liveblog lees je het laatste nieuws.
20 juni, 2.00 Close-upfoto van de start van de werkzaamheden voor het egaliseren van de top van Cerro Armazones. Op deze ruim 3000 meter hoge berg in de Noord-Chileense Atacamawoestijn wordt in de komende tien jaar de E-ELT gebouwd.
Gaan we buitenaards leven ontdekken op ijsmanen?
De ruimtevaartorganisaties NASA en ESA spenderen momenteel miljarden aan missies naar de ijsmanen rond de planeten Jupiter en Saturnus.
20 juni, 1.55 Hier staat een Filmpje van de mountain blasting voor de E-ELT
19 juni, 19.57 Zodra er betere foto’s beschikbaar zijn, worden deze hier later vanavond gepost. Voor nu: bedankt voor het lezen!
19 juni, 19.55 De eerste 5000 kubieke meter gesteente van de top van Cerro Armazones is losgeslagen. Voor het 150 bij 300 meter grote platform van de E-ELT zal in totaal 220.000 kubieke meter moeten worden verwijderd.
19 juni, 19.45 Blast!! (iPhone-foto van schermpje gewone camera)
19 juni, 19.20 150 mensen luisteren naar de toespraken.
19 juni, 19.14 Toespraken in een volle tent, voorafgaand aan de mountainblasting. Het internet is te langzaam om foto’s te uploaden.
19 juni, 19.05 ESO-DG Tim de Zeeuw opent de ceremonie.
19 juni, 19.00 De E-ELT komt te staan op Cerro Armazones, niet ver van ESO’s grote Paranal-sterrenwacht in de gortdroge Chileense Atacamawoestijn. Dat ook voor de E-ELT deze regio is gekozen is geen toeval. Dit gebied is een van de droogste plekken op aarde, waar ieder jaar 300 heldere nachten telt, en dus bij uitstek geschikt voor sterrenkundige waarnemingen. De site-testing voor de E-ELT is gedaan door Paranal-astronoom Gianluca Lombardi. Hij verbleef nachtenlang op de berg om de metingen te doen. Hij sliep in een tentje of in zijn 4WD. Dat de keuze relatief snel was gemaakt, is te danken aan het voorwerk dat al was gedaan. Voor de Very Large Telescope, die nu op Cerro Paranal staat, is Armazones in de jaren tachtig van de vorige eeuw ook getest, en de Amerikanen hebben hier metingen gedaan voor hun toekomstige Thirty Meter Telescope. Binnen de astronomie worden dit soort data gedeeld, zo vertelde Lombardi, waardoor de locatiekeuze voor de E-ELT met al bestaande en enige nieuwe testdata kon worden gemaakt.
19 juni, 16.45 De European Extremely Large Telescope (op de foto hiernaast een artistieke impressie) verrijst de komende jaren op Cerro Armazones. In de eerste helft van het volgende decennium is hij operationeel. De optische/infrarood-reuzentelescoop gaat:
* Aardeachtige planeten opsporen in de bewoonbare zone van andere sterren dan de zon. De E-ELT zal in de zoektocht naar buitenaards leven rechtstreekse opnamen van exoplaneten kunnen maken en de kenmerken van hun atmosfeer vaststellen.
* De vroegste stadia van de vorming van planeetstelsels onderzoeken en water en organische moleculen detecteren in protoplanetaire schijven rond jonge sterren.
* Stellair archeologisch onderzoek doen in nabije sterrenstelsels.
* kosmologisch onderzoek doen aan donkere energie en donkere materie, en de eigenschappen meten van de eerste sterren en sterrenstelsels.
* Inzoomen op de superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels.
19 juni, 16.30 De vlaggen van de ESO-lidstaten zijn gehesen op de plek waar zo’n 150 ESO-medewerkers, gasten en journalisten vanmiddag de groundbreaking-ceremonie voor de E-ELT gaan aanschouwen. Dat gebeurt in een grote tent op de Paranal-sterrenwacht, met uitzicht op Cerro Armazones. Via grote schermen is het opblazen van een deel van de top van de berg te zien. Vanaf Paranal is de 20 kilometer verderop gelegen berg Armazones goed zichtbaar. Onder de gasten is de Nederlandse ambassadeur in Chili, mevrouw Kappeyne.
19 juni, 14.00 De zon is boven de bergen uitgekomen (het is hier 08.00 uur) en verlicht het telescopenplatform van de Very Large Telescope. De Residencia (het astronomenverblijf dat in de Bondfilm Quantum of Solace fungeerde als onderkomen van de slechterik) ligt nog in de schaduw. In de film werd de Residencia met de grond gelijk gemaakt. In werkelijkheid werden de scenes opgenomen in een studio in Londen waarin het deels ondergrondse hotel was nagebouwd. Het astronomenverblijf is zo ontworpen dat er geen licht kan ontsnappen dat het nachtelijke werk van de supergevoelige VLT negatief zou kunnen beïnvloeden.
19 juni, 03.15 De ‘groundbreaking’-ceremonie wordt gehouden van 18:30 tot 20:30 uur Nederlandse tijd. Op deze plek wordt live verslag gedaan van de ceremonie. ESO biedt ook een livestream aan.
19 juni, 03.00 Boven op Cerro Armazones is alles in gereedheid voor het egaliseren van de top ter voorbereiding van de bouw van de E-ELT. De eerste 5000 ton steen zal later vandaag met een explosie worden losgemaakt om het platform van 150 X 300 meter voor de reuzentelescoop te kunnen bouwen. Het ‘grootste oog op de hemel’ zal naar verwachting in het begin van het volgende decennium first light hebben.
19 juni, 02.30 Voetbal en telescopen waren de gespreksonderwerpen van de internationale pers die voor twee nachten zijn intrek heeft genomen in het astronomenverblijf van de sterrenwacht op Cerro Paranal. Tijdens de rit door de Atacamawoestijn liet de Chileense autoradio Nederland van Australië winnen. Een paar uur later versloeg Chili Spanje op de omlaag slingerende dirt road na een bezoek aan de 3064 meter hoge Cerro Armazones, waar de E-ELT zal verrijzen. De Chilenen mochten de Nederlandse vlag even vasthouden aan de voet van de berg.
17 juni, 17:30 Vandaag verzamelen de journalisten zich in de Chileense hoofdstad Santiago, om morgenochtend vroeg naar het noorden van Chili door te vliegen. Vanaf het vliegveld van Antofagasta gaat de reis per minibus naar de ESO-sterrenwacht op Cerro Paranal, waarvandaan verslag wordt gedaan van de mountain blasting. Het effenen van de top vanCerro Armazones is nodig om met de bouw van de E-ELT te kunnen starten. De reuzentelescoop zal in het volgende decennium operationeel zijn. De voorbereidingen voor de bouw van de telescoop zelf, en voor de instrumenten óp de telescoop zijn al in volle gang.
16 juni, 17:00 Aanstaande donderdag (19 juni 2014) wordt in de Noord-Chileense Atacamawoestijn een deel van de top van Cerro Armazones geblazen, ter voorbereiding van de bouw van de toekomstige European Extremely Large telescoop, de E-ELT. Deze optische/infrarood-telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) wordt met zijn 39-meter diameter spiegel de grootste telescoop ter wereld. Cerro Armazones ligt in de buurt van het vlaggenschip van ESO, de Very Large Telescope.
16 juni 16:50 Welkom op dit live-blog. Hier lees je vanaf morgen het laatste nieuws over de ‘mountain blast’ voor de E-ELT (European Extremely Large Telescope).
Marieke Baan reist op een ESO-perstrip mee naar Chili en houdt op deze pagina een live-blog bij over deze ‘mountain blast’. Het tijdsverschil tussen Chili en Nederland bedraagt zes uur.