Het vogelgriepvirus H7N9 uit China kan uitgroeien tot een gevaarlijke ziekte. Er raken steeds meer mensen besmet. Het virus is nog niet overdraagbaar tussen mensen, maar een groep Japanse, Chinese en Amerikaanse onderzoekers vreest dat dit binnenkort wel mogelijk is. Ze waarschuwen in Cell Host & Microbe dat het virus dan een wereldwijde epidemie kan veroorzaken.
Het H7N9-virus werd in 2013 voor het eerst gezien bij pluimvee in China. Het bleek overdraagbaar op mensen en sinds eind 2016 groeit het aantal besmettingen snel. De symptomen zijn erg verschillend. De meeste mensen houden er enkel een verkoudheidje aan over. Een kleine groep krijgt echter een heftige longontsteking. Tot nu toe zijn er ruim 1500 ernstig zieke mensen met het virus opgenomen in ziekenhuizen. Ruim een derde van hen is overleden.
Fretten
De onderzoekers bestudeerden de besmettelijkheid en de ernst van het virus door fretten te infecteren met een sample van het virus dat afkomstig was van een overleden patiënt. Zowel de direct geïnfecteerde dieren als gezonde fretten die contact hadden met de besmette dieren, werden ziek en overleden. Dat betekent dat het virus in zijn huidige vorm al via de lucht(wegen) overdraagbaar is tussen fretten. Dat is alarmerend omdat fretten grotendeels dezelfde gevoeligheid voor griepvirussen hebben als mensen. ‘De anatomie van hun luchtwegen is namelijk vergelijkbaar met die van ons’, vertelt Ron Fouchier, bijzonder hoogleraar moleculaire virologie aan het Erasmus MC in Rotterdam. ‘Maar er is geen 100 procent correlatie. Je kunt dus geen volledig betrouwbare uitspraken doen over het gevaar voor mensen.’
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Als het virus ook van mens op mens overgedragen kan worden, kan het uitgroeien tot een wereldwijde epidemie (pandemie), stellen de onderzoekers. Een grieppandemie komt ongeveer eens in de twintig à dertig jaar voor. De laatste was de Mexicaanse griep in 2009. De kans dat een virus een pandemie veroorzaakt is klein, maar als dat wel gebeurt, kan het ernstige gevolgen hebben.
Onvoorspelbaarheid
Of het H7N9-virus een pandemie zal veroorzaken is lastig te voorspellen. Fouchier: ‘Het virus heeft enkele eigenschappen die overeenkomen met pandemische virussen van de laatste honderd jaar. Maar zoals de beroemde Amerikaanse grieponderzoeker Peter Palese zei: er is maar één ding voorspelbaar aan de griep, en dat is de onvoorspelbaarheid.’
Om te voorkomen dat meer mensen besmet raken en het virus zich verder kan ontwikkelen, moeten besmette kippen geruimd worden, zegt Fouchier. Als dat niet genoeg is om het virus uit te bannen, moeten mensen zo veel mogelijk bij pluimvee vandaan blijven. Ook wordt er wereldwijd gewerkt aan een ‘universeel griepvaccin’, dat bescherming biedt tegen alle griep: van vogels, varkens, en mensen. Fouchier: ‘Dat is de heilige graal van het griepvirusonderzoek.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: