Grenoble (F) – Met de opening van de onderzoeksfaciliteit DUBBLE gaven de Nederlandse en de Vlaamse minister van onderwijs, Loek Hermans en Marleen Vanderpoorten, het startsein voor een wetenschappelijke samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen.


Op 5 juni stelden de twee onderwijsministers de Dutch Belgian Beamline (DUBBLE) in Grenoble officieel in gebruik. Deze onderzoeksfaciliteit laat toe om fysisch, chemisch en biologisch onderzoek uit te voeren met twee röntgenbundels opgewekt in de European Synchrotron Radiation Facility (ESRF). De ontwerp- en bouwkosten bedragen bijna acht miljoen euro; driekwart hiervan komt voor rekening van Nederland.

ESRF is een Europees onderzoeksinstituut dat synchrotronstraling produceert. Daartoe versnelt men er elektronen in een grote ring met een doorsnede van driehonderd meter. Magneten houden de elektronen in een ringvormige baan. Daarbij produceren de elektronen zeer energierijke bundels röntgenstraling waarmee tal van materialen kunnen worden onderzocht. Rondom de ring bevinden zich enkele tientallen opstellingen met meetapparatuur, waar röntgenbundels voor wetenschappelijk onderzoek worden ingezet.

Nederland en België hebben als twee van de veertien in ESRF deelnemende landen weliswaar het recht om met de algemene publieke bundels onderzoek te doen, maar de beschikbare experimenteertijd was toch te beperkt. DUBBLE lost dat probleem nu op.

Nederlandse en Vlaamse onderzoeksgroepen aan universiteiten en instituten hebben toegang tot de faciliteiten van DUBBLE. Een commissie toetst vooraf de ingediende onderzoeksvoorstellen. Alleen de beste voorstellen krijgen experimenteertijd aan de DUBBLE toegewezen. In Nederland coördineert de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) deze activiteiten. Het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO-Vlaanderen) verzorgt de Vlaamse contacten. Ook industriële laboratoria kunnen de bundellijnen gebruiken. De bouw vond plaats bij het FOM-instituut AMOLF in Amsterdam.

Erick Vermeulen