Aardbevingen in Turkije en Griekenland zijn erg dichtbij. De aardbeving die op 17 augustus Turkije trof, met het epicentrum op een diepte van 17 kilometer, had een kracht van 7,8 op de schaal van Richter. Op 13 september stelden seismologen een beving van ‘slechts’ 5,8 vast. Dat een jaar geleden het noodlot in Afghanistan toesloeg, hebben veel mensen alweer vergeten, evenals de beving in 1995 met een kracht van 6,1 in zuidwest Turkije.


De kracht van de Turkse aardbeving in augustus komt overeen met de ontploffing van ongeveer 200 miljoen ton TNT, zo blijkt uit de achtergrondinformatie over de schaal van Richter. Zelfs in het Schotse Edinburgh sloegen in augustus de seismometers uit. De afdeling aardbevingen aan een universiteit in Istanboel besteedt op haar website veel aandacht aan de recente natuurramp. Tal van foto’s tonen de enorme schade die is aangericht en breuklijnen die in het landschap herkenbaar zijn.

De United States Geological Survey publiceert overzichten van recente aardbevingen. Webcamera’s geven elke vijf minuten een nieuw beeldje van de kamer in Denver, Colorado, waarin de gevoelige seismometers staan opgesteld en een close-up van de registraties.
In Edinburgh werkt men aan een integratie van een geografisch informatiesysteem in een zogenaamde worldwide earthquake locator, waarbij via internet de Schotten informatie uitwisselen met het Xerox PARC-laboratoria in Palo Alto en de USGS in Denver. Wellicht staan binnenkort alle aardbevingen van de 20e eeuw verzameld in het systeem, beschikbaar als digitaal voer voor aardwetenschappers.

Een van de dichtstbevolkte gebieden waar mensen zich bewust zijn van de constante dreiging van aardbevingen, is Californië. Een website in Los Angeles verschaft inlichtingen over wat te toen voor, tijdens en na een aardbeving. Het is natuurlijk maar de vraag in hoeverre de internetinfrastructuur tijdens een beving intact blijft.

Dichter bij huis kunnen ook aardbevingen voorkomen. In 1992 was er de beving in Limburg. Op 11 september 1999 was er ’s middags een aardbeving met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter in Brabant, langs de zogenaamde Peelrandbreuk, z meldt het KNMI.

Voorspellen van aardbevingen lijkt nog moeilijk. Begrijpen doen we steeds meer, getuige een simulatiemodel van aardbevingen.
De ernst van een aardbeving hangt meer samen met de plaats dan met de werkelijke sterkte. Als middenin de Sahara een aardbeving met sterkte 8 optreedt, is dat hooguit een klein berichtje. Een beving met een sterkte van 5 in een dichtbevolkt gebied, heeft meer gevolgen, zeker als gebouwen weinig bestand zijn tegen het natuurgeweld. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor aardbevingsbestendige architectuur. Er zijn bijvoorbeeld instituten op dat gebied in Ljubljana, het Amerikaanse Buffalo en Berkeley .

De Verenigde Naties hebben het afgelopen decennium uitgeroepen tot de International Decade for Natural Disaster Reduction. Begin oktober is er een congres in Mexico over de beperking van de gevolgen van aardbevingen. De diverse natuurrampen van de laatste jaren – en hun ernstige gevolgen – laten zien dat de VN haar initiatief best wel met tien jaar mag verlengen.

Hyperlinks in het oktobernummer