Mensen zeggen vaak dat Brexit en de verkiezing van Donald Trump de verdeeldheid zo hebben vergroot dat het lijkt alsof verstandig en beleefd politiek debat niet meer mogelijk is. Onderzoek naar tien jaar online politieke discussies heeft nu aangetoond dat gesprekken inderdaad simplistischer en aanstootgevender zijn geworden.
In de Verenigde Staten verwijzen mensen vaak naar het zogeheten Trump-effect – een veronderstelde verschuiving in de normen sinds de opkomst van Donald Trump als politicus. Dergelijke verhalen zijn echter vaak slechts anekdotisch. Daarom besloten Rishab Nithyanand van het onderzoeksbureau Data & Society in New York om samen met collega’s van de Amerikaanse University of Massachusetts eens uit te zoeken of het Trump-effect echt bestaat.
Ze richtten hun pijlen daartoe op Reddit, de bekende website vol ‘subreddits’, discussiegroepen over een bepaald onderwerp. Elke maand trekt de site meer dan 230 miljoen gebruikers, waarmee het de op drie na meest bezochte website van de Verenigde Staten is.
We zijn niet verslaafd aan onze telefoons en hebben geen ‘digitale detox’ nodig
Onszelf beschrijven als verslaafd aan onze telefoon werkt contraproductief, betoogt psycholoog Pete Etchells.
Op Reddit kun je vooral goed ontdekken wat mensen echt van iets denken, zegt Nithyanand. Vergeleken met bijvoorbeeld Twitter, waar je alleen maar korte berichten kunt posten, kun je op Reddit veel langere en complexere discussies voeren. En in tegenstelling tot Facebook hoef je daarvoor niet je identiteit te onthullen.
3,5 miljard berichten
Het team analyseerde 3,5 miljard berichten op Reddit, die tussen 2007 en 2017 geplaatst werden door 25,3 miljoen verschillende mensen. Ze sorteerden alle berichten vervolgens in twee categorieën: niet-politiek en wel politiek. Berichten uit de tweede categorie verschenen op politieke subreddits, waaronder veelbezochte groepen zoals SandersForPresident, waar aanhangers van de Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders te vinden waren, en The_Donald, waar Trump ook zelf officieel aan discussies deelnam.
De onderzoekers noteerden hoe vaak in berichten aanstootgevende woorden en zinnen voorkwamen en gebruikten dat als meetlat voor hoe beschaafd de discussies waren. Daaruit bleek dat de niet-politieke gesprekken relatief beschaafd waren. In politieke discussies gebruikten mensen echter gemiddeld 35 procent vaker aanstootgevende taal. Bovendien bleek dat tussen mei 2016 en mei 2017 het politiek discours op Reddit een dieptepunt bereikte. Het gaat er nu het minder beschaafd aan toe dan op enig ander moment in de afgelopen tien jaar.
Leesbaarheid
De onderzoekers bepaalden daarnaast hoe complex de gevoerde gesprekken waren. Daarvoor gebruikten ze de Flesch-Kincaid-leesbaarheidstest, een methode die taalgebruik inschaalt op basis van het vooronderstelde leesvaardigheidsniveau op Amerikaanse scholen. Op die manier ontdekten ze dat het niveau van de gesprekken in politieke groepen sinds 2007 daalde van wat verwacht wordt van twaalfjarigen naar wat verwacht wordt van zesjarigen (arxiv.org/abs/1711.05303).
Hoe kun je die verandering verklaren? Nithyanand en collega’s identificeerden onder andere een grote toestroom van nieuwe gebruikers in de politieke groepen van Reddit. Mogelijk haalden die nieuwe gebruikers het gemiddeld niveau naar beneden. Daarnaast waren veel gebruikers actief die tot dan toe alleen in extremistische groepen zaten, maar nu ook regelmatig in mainstream groepen berichten plaatsten. Dergelijke gebruikers kunnen de toon en richting van gesprekken sturen.
Invloed van bots
Een andere groeiende groep Reddit-gebruikers bestaat vermoedelijk uit bots – accounts die automatisch berichten plaatsen. Nithyanand onderzoekt nu in meer detail welke rol die bots hebben gespeeld in het verlagen van het niveau van de gesprekken. Hij hoopt de resultaten volgend jaar te kunnen publiceren. ‘Het zou me weinig verbazen als bots een rol hebben gespeeld’, zegt Julio Amador Diaz Lopez van de Business School van de London Imperial College. Veel recent bewijs duidt er volgens hem op dat dergelijke bots zowel een rol speelden bij Brexit als bij de verkiezing van Trump. ‘Tijdens Brexit retweetten dergelijke bots vaak dingen van het Leave-kamp’, zegt hij. ‘En in de Amerikaanse verkiezingen was er zelfs sprake van een heuse propagandacampagne, die mensen wist te enthousiasmeren en het vuur aan één kant flink wist aan te wakkeren.’
Nithyanand merkt daarbij wel voorzichtig op dat je niet kunt bewijzen dat Trump voor die ontwikkelingen verantwoordelijk is. Dat is natuurlijk wel wat het Trump-effect impliceert, maar meer dan een correlatie kun nooit aantonen, stelt hij. Toch is de timing wel suggestief. ‘Dit onderzoek laat zien dat een correlatie bestaat tussen de toenemende populariteit van Trump en een toename in aanstootgevend taalgebruik’, zegt hij. Volgens hem toont het aan dat politici als Trump een deel van hun democratische verantwoordelijkheid laten liggen. ‘De politieke elite heeft de verantwoordelijkheid om zelf netjes te blijven, omdat mensen hun gedrag gaan nabootsen.’
Zelflerend systeem
Toch is het wel mogelijk om het discours alsnog te veranderen, denkt Lopez. Allereerst zouden we valse informatie en aanstootgevend materiaal automatisch kunnen blokkeren op sociale media, net zoals we dat al jarenlang met spam doen. Hij ontwikkelt daarom nu een zelflerend systeem dat dat klusje kan klaren door te speuren naar tweets die bijvoorbeeld nepnieuws verspreiden.
Maar uiteindelijk denkt Lopez dat het de verantwoordelijkheid van de overheid is om hun democratieën te beschermen. Zo bestaan er bijvoorbeeld al lang wetten die reguleren wat je aan politieke reclames mag tonen op televisie. Tegelijk mogen televisiezenders en kranten in Groot-Brittannië bijvoorbeeld geen politieke verslaggeving doen op verkiezingsdagen, omdat dat de uitslag mogelijk kan beïnvloeden. Lopez wil dat sociale media zich aan vergelijkbare standaarden moeten houden. ‘Gegeven de enorme belangen zou de overheid meer moeten ingrijpen’, zegt hij.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder:
- Wat verklaart Brexit, Trump en de opkomst van extreem rechts?
- ‘Trump doet veel fout, maar dat betekent niet dat hij een psychische aandoening heeft’
- De vijf zorgwekkendste aspecten van Trumps nieuwe oorlog tegen de wetenschap (en het gezond verstand)
- Waarom president Trump het doodvonnis voor ons klimaat zal zijn