Leesbril erbij gepakt om dit artikel te kunnen lezen? Een bonobo zou hetzelfde gedaan hebben als hij kon lezen. Wetenschappers ontdekten dat deze apen ook dichtbij slechter zien als ze ouder worden.
Onderzoekers van de universiteit van Kyoto schrijven in een artikel in Current Biology dat bonobo’s, net als mensen, vanaf hun veertigste last krijgen van verziendheid. Dit concluderen ze uit de manier waarop de apen elkaar vlooien. Oudere apen strekken hun armen meer en houden hun hoofd verder bij hun vlooipartner vandaan. Dit gedrag was al eerder geobserveerd maar de onderzoekers hadden er nog niet bij stilgestaan dat het kwam doordat de ogen van de dieren achteruitgaan.
Vlooien vanaf een afstandje
Heungjin Ryu van het Primate Research Institute in Kyoto was met een collega een wilde groep bonobo’s aan het observeren. Ze zagen hoe de oudste mannelijke bonobo, Ten (TN in de video) een groepsgenoot Jeudi aan het vlooien was. Hierbij hield hij duidelijk zijn armen gestrekt en bracht zijn hoofd alleen dichterbij als hij iets met zijn mond wilde verwijderen. De onderzoekers realiseerden zich dat de oorzaak van dit komisch uitziende tafereel waarschijnlijk de ouderdomsverziendheid van Ten was.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Ryu besloot te onderzoeken of dit verschijnsel ook bij andere bonobo’s optreedt. Ze fotografeerden veertien apen tussen de 11 en 45 jaar oud en keken op hoe ver ze bij hun partner vandaan zaten tijdens het vlooien. Hieruit bleek dat deze afstand exponentieel toenam met leeftijd. Bij één aap, Ki, konden ze dankzij oude videobeelden vaststellen dat zijn zicht in de loop van de tijd slechter was geworden. ‘Toen we begonnen met dit onderzoek hadden we niet verwacht dat leeftijd zo duidelijk verband zou houden met verziendheid,’ zegt Ryu in een persbericht.
Slechtziende is minder geliefd
De ouderdomsverziendheid, die optreedt doordat de flexibiliteit van de lenzen afneemt, beïnvloedt mogelijk het sociale leven van oudere apen. Het is wellicht de reden zijn dat oude bonobo’s minder vaak gekozen worden als vlooipartner. Bovendien kan het effect hebben op hun overlevingskans. Mensen die dichtbij slecht zien, hebben ook meer moeite om in het donker goed te zien. Er is een grote kans dat dit bij bonobo’s ook het geval is. Dit kan problemen geven omdat de apen in de schaduw van het regenwoud leven.
Voor ouderdomsverziendheid bij mensen is dit onderzoek ook van belang. Het toont namelijk dat de flexibiliteit van de lens niet afneemt doordat we een groot deel van ons leven lezend en achter computerschermen doorbrengen. Het is waarschijnlijk een natuurlijk verschijnsel dat optreedt door ouderdom en niet door omgevingsinvloeden. Lees dus gerust nog een paar artikelen op deze site.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: