Amsterdam (NL) – Nu het Nederlandse kabinet extra financiële ruimte heeft, gaan er in de politiek stemmen op om snel een einde te maken aan de numerus fixus bij de studie geneeskunde. Premier Kok staat daarachter.


Er is een schreeuwend tekort aan artsen en de lange wachtlijsten in de gezondheidszorg zijn menigeen een doorn in het oog. In het dagblad Trouw stellen twee co-assistenten dat de toezegging van premier Wim Kok om de studie geneeskunde ruimer open te stellen, onverstandig is.

Paniekvoetbal, zo noemen de brievenschrijvers de voorgestelde afschaffing van de instroombeperking ofwel numerus fixus bij de studie geneeskunde. In theorie zou deze leiden tot een paar duizend extra basisartsen over een jaar of zes. Volgens Joris Broeren en Robin Peeters is dit maar schijn. Enerzijds verwachten ze een stabilisatie van de instroom, anderzijds vrezen ze voor de opleidingscapaciteiten aan de universiteiten. Zowel personeel als ruimte ontbreken, en een toevloed aan studenten kan de kwaliteit van het onderwijs aantasten.
Bij de co-schappen ontstaan nog grotere problemen, zo stellen de auteurs. Het aantal patiënten en het aantal artsen bepalen de grens voor het aantal co-assistenten. Meer co-assistenten leidt tot een mindere kwaliteit van de opleiding. Een ander argument luidt, dat niet alleen het tekort aan artsen, maar ook het tekort aan ondersteunend personeel een belangrijke factor vormt voor de langere wachtrijen. Er is bovendien veel meer behoefte aan specialisten dan aan basisartsen.
Als oplossing voor de problematiek stellen Broeren en Peeters voor om de numerus fixus te handhaven en gradueel het aantal opleidingsplaatsen te laten stijgen. In plaats daarvan moet eens serieus worden gekeken naar de grote groep basisartsen die werkzaam zijn als assistent-geneeskundige, maar niet in opleiding zijn. Vergroot de kansen voor deze groep om specialist te worden, en het probleem dat het kabinet wil aanpakken, zal veel sneller verholpen zijn. Dan zal bijvoorbeeld de eis dat iemand gepromoveerd is, voor een deel van de specialistenopleidingen moeten vervallen. Een toename van het aantal assistent-geneeskundigen in opleiding kan vervolgens de vrijkomende taken opvangen.
De twee co-assistenten staan niet alleen in hun kritiek. De grootste Nederlandse studentenorganisatie, Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), heeft ook al haar zorg geuit over de nadelige effecten van een opheffing van de numerus fixus voor de kwaliteit van de opleiding.

Regeren is vooruitzien. Een tactiek zoals paniekvoetbal is daar strijdig mee. De praktische oplossing van Broeren en Peeters had wellicht enkele jaren geleden al moeten zijn opgepakt. Toen zat het kabinet natuurlijk niet zo ruim in de begroting, maar het departement van volkgezondheid had nuttige strategieën kunnen ontwikkelen.

Erick Vermeulen