Kijk voordat je verder leest even naar het plaatje hier rechts. Weet jij welke van de vier varianten van een letter die je ontzettend vaak ziet en leest juist is?

Test jezelf: welk van deze is de letter die je ontzettend vaak leest? Bron: Johns Hopkins University

Had jij het goed? Dan ben je een van de weinigen. Onderzoekers van Johns Hopkins University in Baltimore, Verenigde Staten legden deze vraag voor aan 25 proefpersonen. Slechts zeven van hen wezen de goede schrijfwijze van de letter ‘g’ aan.

De onderzoekers vroegen vervolgens aan een andere groep mensen of ze onderkast letters (kleine letters dus, geen hoofdletters) konden noemen die op twee verschillende manieren voorkomen in gedrukte tekst. Meer dan de helft noemde de letter ‘a’, maar slechts twee van de 38 deelnemers wist dat er twee versies van de ‘g’ bestaan.

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
LEES OOK

‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’

Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.

Zelfs toen er specifiek naar de letter ‘g’ gevraagd werd, wisten dertig van de 36 niet dat er twee zijn. En slechts één deelnemer schreef, zonder voorbeeld, de twee versies van de ‘g’ correct: een met een haakje onderaan en de ander met een lusje.

Lezen en schrijven

‘Onze bevindingen kunnen belangrijk zijn om het verband tussen lezen en schrijven te begrijpen’, zegt Michael McCloskey van Johns Hopkins University. ‘Sommige wetenschappers denken dat leren schrijven belangrijk is om letters te kunnen herkennen tijdens het lezen. Het onderzoek naar de ‘g’ is een interessante eerste stap, omdat we die in die vorm alleen lezen en niet schrijven.’

Er zijn meer gevallen bekend van veelvoorkomende symbolen en objecten die mensen zich opvallend slecht herinneren. Zoals hoe een fiets eruitziet of het logo van de Nederlandse Spoorwegen. ‘En het blijkt dat zelfs getrainde typisten niet weten waar een bepaalde letter op het toetsenbord zit, tenzij ze doen alsof ze typen’, zegt McCloskey.

Waar moet de hap?

Het echte Apple-logo lijkt op de versie midden-onder, maar dan met het blaadje de andere kant op.
Bron: Adam Blake, Meenely Nazarian, Alan Castel/UCLA Psychology

Een ander voorbeeld is een Amerikaans onderzoek uit 2015. Toen bleek dat maar 1 van de 85 deelnemers het logo van elektronicabedrijf Apple goed kon tekenen. En maar de helft kon de juiste aanwijzen uit verschillende mogelijkheden. We weten best hoe het logo er ongeveer uitziet (een appel), maar details vergeten we (hoeveel blaadjes en waar was er een hap uit?). De onderzoekers speculeerden in 2015 dat het onthouden van zulke details simpelweg niet belangrijk is. We hoeven dit soort afbeeldingen alleen maar te kunnen onderscheiden van andere logo’s. Details zijn dan overbodig.

Het nieuwe onderzoek lijkt dit te bevestigen. ‘Ons onderzoek laat zien dat mensen alleen leren wat ze nodig hebben – in het geval van letters hoef je de vorm alleen goed genoeg te herkennen om het te onderscheiden van andere letters’, zegt McCloskey.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder: