Niet alleen onze gezichtsuitdrukkingen, maar ook de kleur van ons gezicht weerspiegelt onze gevoelens. Die kennis kan gebruikt worden om algoritmes onze emoties te laten herkennen.

Je blozende wangen verklappen hoe jij je voelt.

Dat we rood aanlopen als we ons ergens voor schamen is niets nieuws. Maar de kleuren in ons gezicht blijken ook andere emoties te verraden.

In ons gezicht zitten een heleboel bloedvaatjes vlak onder de huid. Die kunnen voor subtiele verschillen zorgen in je gezichtskleur. Onderzoekers van Ohio State University vermoedden dat deze mogelijk ook je emoties verraden. Om dit te testen namen ze foto’s van 186 personen die een bepaalde emotie vertoonden – zoals boos, neutraal of blij verbaasd – en analyseerden welke kleur hun gezicht daarbij kreeg. Daaruit bleek dat elke emotie zijn eigen kleurpatroon heeft, die onafhankelijk is van geslacht of huidskleur.

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
LEES OOK

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?

Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.

Groen van jaloezie

Zo zagen de onderzoekers bijvoorbeeld dat blije mensen relatief rode wangen en een blauwige kin hebben, terwijl afschuw herkenbaar is aan een blauw-gele schaduw rond de mond en een groen-rode gloed bij de neus en het voorhoofd. Dat klinkt misschien maf, maar toch konden de proefpersonen de juiste emotie herkennen aan de kleurpatronen.

Links: iemand die blij kijkt. Rechts: dezelfde persoon, maar dan met de kleuren extra aangezet. Bron: Ohio State University

Om dit te bewijzen hadden de onderzoekers het kleurpatroon van een emotie (bijvoorbeeld ‘boos’) op een foto van een neutraal kijkend gezicht ‘geplakt’. Twintig proefpersonen moesten vervolgens kiezen welk neutraal kijkend gezicht – zonder of mét boze kleuren – het boost leek. In een tweede experiment hadden beide gezichten dezelfde emotie – bijvoorbeeld blij – maar was het kleurpatroon van één van de gezichten veranderd. Hier moesten ze aanwijzen welk gezicht de oorspronkelijke emotie het best weergaf.

De proefpersonen hadden dus 50 procent kans om goed te gokken, maar ze presteerden bij alle emoties (blij, verdrietig, boos, walging, blije walging en angstige walging) beter. Bij de neutrale gezichten werd de verdrietige kleur het best herkend en kozen proefpersonen in 73 procent van de gevallen goed. Bij de emotionele gezichten werd blijheid het beste herkend, toen kozen ze 78 procent goed. Hoewel de proefpersonen wel zagen dat iets niet klopte aan de verkeerd gekleurde gezichten, konden ze niet goed zeggen wàt er mis was.

Gekleurde gezichten

Tot slot keken de onderzoekers of alleen de kleur van iemands gezicht genoeg is om emoties te herkennen. De proefpersonen kregen opnieuw een neutraal kijkend gezicht te zien, met daarop het kleurpatroon van een bepaalde emotie geprojecteerd. Op die manier konden ze bijna alle emoties herkennen. Alleen ‘blij walgend’ (een gevoel dat je bijvoorbeeld kan hebben bij vieze grapjes) herkenden de proefpersonen niet goed – die emotie verwarden ze te vaak met ‘blij’.

Op het tweede gezicht - Jaco Berveling
LEESTIP In Op het tweede gezicht vertelt Jaco Berveling hoe mensen al eeuwenlang proberen de ander beter te begrijpen door naar hun gezicht te kijken. € 10,00. Bestel nu in onze webshop

‘Toegegeven, deze foto’s zien er wel raar uit,’ vertelt Martinez in het persbericht. ‘Maar we zeiden tegen de proefpersonen dat ze het gewoon moesten proberen en de emotie kiezen die ze dachten dat het gezicht weergaf. En meestal hadden ze gelijk.’

Invoelende machines

En niet alleen mensen kunnen zo emoties herkennen. De wetenschappers trainden een algoritme in het herkennen van emoties aan de hand van de gezichtskleur. In de meeste gevallen kon het daarna emoties op foto’s goed aanwijzen. Blijheid herkende hij het best (90 procent succes), ‘bange walging’ het slechtst (64 procent). Het algoritme scoorde dus zelfs iets beter dan de menselijke proefpersonen.

Hoewel emoties ook uit gezichtsuitdrukkingen of een stem zijn af te leiden, kan ons gezicht dus nog meer verraden over onze gevoelens dan we al wisten. Vooral voor technologische toepassingen is dat interessant. Wie weet kiest jouw muziekstreamingdienst in de toekomst wel de perfecte soundtrack voor jouw humeur – zonder dat je erom hoeft te vragen.

Het onderzoek is gepubliceerd in vakblad PNAS.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder: