Muggen zullen waarschijnlijk altijd onuitstaanbaar blijven. Maar met een nieuwe techniek kunnen we van hun gevaarlijkste eigenschap afkomen. Wellicht brengt ons dat een stap dichter bij een wereld zonder malaria.

Wetenschappers hebben een mug gecreëerd die malaria niet kan overbrengen op mensen. Foto: Global Panorama
Wetenschappers hebben een mug gecreëerd die malaria niet kan overbrengen op mensen.
Foto: Global Panorama

Wetenschappers van de universiteit van Californië hebben ongevaarlijke malariamuggen gecreëerd. Die muggen kunnen wel besmet raken met de malariaparasiet, maar deze niet overdragen op mensen. De bijzondere eigenschap hebben de muggen verkregen uit een DNA-element dat werd ingebracht

Nieuwe generatie

De wetenschappers gebruikten een innovatieve techniek. Het DNA-element werd niet zomaar in het lichaam van de mug gebracht, maar specifiek in de kiembaan. Dit is het gebied waar de geslachtscellen uit voortkomen. Omdat nakomelingen ontstaan uit deze geslachtscellen, is de kans groot dat de nieuwe generatie het gen in het hele lichaam heeft.

Een duik in het geheim achter vitaal ouder worden: ‘Je kunt veroudering afremmen’
LEES OOK

Een duik in het geheim achter vitaal ouder worden: ‘Je kunt veroudering afremmen’

Hoe kan het dat de ene mens kiplekker 90 jaar wordt, terwijl de andere struikelend van ziekte naar kwaal veel jonger overlijdt? Nemo-tentoonstelling L ...

Verspreiden

De muggen waarbij het gen in eerste instantie was toegevoegd, konden de malariaparasiet dus nog wel overbrengen op mensen. Maar nakomelingen van deze muggen waren ongevaarlijk voor de mens. Bovendien dragen deze nakomelingen het gen ook weer over op hun kinderen. Op deze manier kan de eigenschap zich erg snel verspreiden in een muggenpopulatie.

Fluorescerend

De onderzoekers wilden zeker weten dat het malariablokkerende element op de juiste plek in het muggen-DNA terecht was gekomen. Daarom was ook een gen dat zorgt voor rood fluorescerende ogen vastgemaakt aan het DNA-element.

Uitroeien

Uiteindelijk bleek dat 95,5 procent van de nakomelingen rood fluorescerende ogen had. ‘Dat is een fantastisch resultaat voor een systeem dat veranderingen in erfelijke eigenschappen kan brengen,’ zegt Anthony James van het team dat de ongevaarlijke mug maakte. ‘Deze techniek kan bijdragen aan het uitroeien van malaria.’

Populaties

Eerst zijn meerdere testen in het lab nodig. Als de methode echt effectief blijkt, kunnen veldstudies worden gedaan. ‘Maar dit is een belangrijke eerste stap,’ zegt James. ‘We weten nu dat het gen werkt. De muggen die we gecreëerd hebben zijn nog niet hoe we ze willen hebben, maar we weten dat we met deze technologie grote populaties kunnen creëren.’

Wereldwijd gezondheidsprobleem

Malaria is wereldwijd een van de grootste gezondheidsproblemen. Meer dan 40 procent van de wereldbevolking leeft in gebieden waar de ziekte voorkomt. Elk jaar zijn er 300 miljoen tot 500 miljoen gevallen van besmetting bekend. Jaarlijks sterven bijna een miljoen mensen aan de ziekte. Dat zijn vooral kinderen en zwangere vrouwen.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.

Lees verder: