Onze lichaamstemperatuur komt zelden ver boven de 37 graden Celsius. Aan de binnenkant van de cellen kan de temperatuur echter oplopen tot een verzengende 50 °C.

Cellen wekken energie op door voedsel te verbranden. Bij die verbranding komt een hoop warmte vrij. Tot dusver was het onmogelijk om precies te meten hoe warm cellen bij dit proces worden. Dat komt doordat de ‘celademhaling’ plaatsvindt in een piepklein gedeelte van de cel, het mitochondrion – te klein om te meten.

mitochondrium-mitochondrion-mitochondria-mitochondriën-cellen
Een mitochondrion werkt het liefst met de verwarming aan.

Het afgelopen jaar hebben onderzoeksgroepen kleurstoffen gemaakt die op verschillende manieren fluoresceren bij temperatuurverandering. Daarmee werd het mogelijk om de temperatuur in de mitochondriën te meten.

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
LEES OOK

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?

Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.

Onderzoekers van het instituut INSERM in Frankrijk hebben nu met zo’n kleurstof de temperatuur gemeten binnen de mitochondriën in menselijke nier- en huidcellen. De cellen werden blootgesteld aan een temperatuur van 38 °C. De mitochondriën bleken te opereren bij temperaturen van minstens 6 tot 10 graden hoger dan de rest van de cel. De temperatuur loopt soms zelfs op tot 50 °C.

Voorgaande experimenten

Leestip: Van protocel tot spons, ontwikkeling van leven. Van €42,50 voor €19,95! Bestel het boek in onze webshop.

Volgens biochemicus Nick Lane van het University College London zijn de resultaten logisch, als je erover nadenkt. ‘Mitochondriën zijn de voornaamste warmtebronnen. Ze moeten warmer zijn dan de rest van het lichaam’, zegt hij.

Als mitochondriën in zoogdieren – en vermoedelijk ook in vogels – inderdaad bij hogere temperaturen werken dan gedacht, moeten biologen wellicht nog een blik werpen op vele voorgaande experimenten, waarbij ze aannamen dat mitochondriën bij lichaamstemperatuur werken.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees verder: