Citaat van de dag:
'Wij krijgen makkelijker toestemming om een stukje huid bij autistische kinderen af te nemen, dan bij chimpansees.' (Kristen Brennand)
Brennand is een van de vele postdocs die in het Salk-instituut met stamcellen werken. Ooit dacht men dat stamcellen alleen in embryo's voorkwamen – vandaar die ethische bezwaren waar het dan altijd over gaat in de media. Stamcellen kunnen nog uitgroeien tot elk soort cel in een lichaam; neuron, spiercel, netvlies, noem maar op.
Inmiddels weten we dat 'stammige' cellen ook in een uitgegroeid lichaam voorkomen. Sterker nog, het blijkt mogelijk gewone huidcellen 'terug te programmeren' tot stamcellen die weer alles kunnen worden, met name neuronen.
Dit schuilt er achter het (te lage) prijskaartje van ons voedsel en onze spullen
In de prijs van de levensmiddelen en de spullen die we kopen, evenals in die van de diensten waarvan we gebruikmaken, zit de schade die ze berokkenen ...
Dat biedt hoop voor mensen met ernstige neurologische ziekten, bijvoorbeeld ALS, waarbij de motorische neuronen op latere leeftijd afsterven.
Pak een stukje huid van de patiënt, programmeer ze terug tot stamcellen en laat die in het lichaam uitgroeien tot motorische neuronen. Geen probleem met afstoting, geen verkettering door in ontkenning levende gelovigen.
Het idee is simpel, de uitvoering vergt tientalllen mensjaren wetenschappelijk werk.
Niet al dat werk beweegt zich op geniaal niveau, Kirsten liet zien hoe ze een flink deel van haar tijd besteedt aan stamcellen eten geven en verzorgen.
Dat vergt veel gehannes met precies de juiste vloeistoffen op de juiste momenten in de juiste glazen bakjes gieten, en erg goed oppassen dat je 'de stamcellen niet ziek maakt' : ze zijn blijkbaar erg gevoelig voor bacterieën, schimmels en virussen die mensen nietsvermoedend bij zich dragen.
Een van de journalisten stelde terecht de vraag: kun je dat soort routinehandelingen dan niet door een robot laten doen? Dat gebeurt namelijk al vrij veel in de biologie, bijvoorbeeld om DNA af te lezen of mutaties op te sporen. Daar had ze wel een antwoord op: 'Iemand met mijn salaris vervangen door een robot? Weet je wel hoe duur robots zijn?' '
Brennand kweekt stamcellen uit de huid van schizofrenie- en autisme-patiënten (en een collega ook van chimpansees en bonobo's), om subtiele verschillen in hun ontwikkeling op het spoor te komen. Misschien ligt de grondslag van autisme al op het niveau van het functioneren van individuele neuronen.
En verder is ook nog niet duidelijk of een neuron van een mens iets specifieks menselijks heeft.
Dat verklaart het citaat aan het begin: een autist kan in de toekomst mogelijk profiteren van dit onderzoek, de chimpansee niet. Dus ligt het eerste ethisch makkelijker dan het tweede – althans, als je expert in ethiek bent .
Dat Salk-instituut, trouwens, is iets heel bijzonders: opgericht door de uitvinder van het polio-vaccin, gebouwd op een prachtige locatie aan de Californische kust, door een beroemde architect. Zijn inmiddels 50 jaar oude creatie met veel kaal beton werd spraakmakend, en is daarna dus door vele mindere goden in de architectuur nage-aapt voor beta-instituten over de hele wereld, met de bekende deprimerende resultaten. Voor het Salk-instituut werkt het wel, vind ik.
